08.08.2017 r.
STAN TECHNICZNY INSTALACJI OGRZEWCZYCH
A KOSZTY CIEPŁA
Właściwy stan techniczny instalacji i urządzeń systemu ogrzewania w budynku oraz poziom ich technicznej eksploatacji i konserwacji decydująco wpływają na poprawność rozliczenia kosztów ogrzewania. Stwierdzenie to jest bardzo istotne, szczególnie w bieżącym roku, kiedy rozliczaliśmy bardzo długi i kosztowny sezon grzewczy, będąc jednocześnie w połowie modernizacyjnej wymiany termozaworów. Niniejszym przedstawiamy stanowisko specjalistów w tej sprawie.
Przez właściwy stan techniczny rozumie się taki stan, w którym spełnione są wymagania przepisów techniczno-budowlanych i przepisów ustawy – Prawo energetyczne dotyczących instalacji ogrzewczych i stosowanych w nich urządzeń, a w szczególności:
● zapewniony jest niezakłócony dopływ ciepła do ogrzewania pomieszczeń w ilości
przewidzianej projektem instalacji ogrzewania
● centralna regulacja parametrów czynnika grzewczego (automatyczny węzeł budynkowy)
zapewnia przystosowanie tych parametrów do aktualnej temperatury panującej na zewnątrz
w granicach ,przewidzianych w Polskiej Normie.
● użytkownicy lokali mają możliwość, w przewidzianych przepisami granicach, ograniczania
zużycia ciepła do ogrzewania w swoich lokalach.
● instalacja centralnego ogrzewania wyposażona jest w urządzenia pomiarowe do określania
całkowitej ilości ciepła dostarczanego do ogrzewania, z zewnątrz, przez przedsiębiorstwo
energetyczne.
● poszczególne lokale wyposażone są w urządzenia pomiarowe mierzące dopływ ciepła do
danego lokalu lub urządzenia wskaźnikowe zainstalowane na grzejnikach (podzielniki
kosztów), które pozwalają na określenie udziału ilości ciepła zużytego do ogrzewania
w tym lokalu w całkowitej ilości ciepła zużytego przez budynek w okresie rozliczeniowym.
Systemy rozliczania kosztów ogrzewania w budynkach wielolokalowych funkcjonują w Polsce juz ponad 20 lat (w ŻSM od 23 lat). Z uwagi na specyfikację ciepła jako formy energii, rozliczenie kosztów tego ciepła na poszczególne lokale stwarza jednak wiele problemów . Słuszna zasada: płać za to, co zużywasz, w przypadku ciepła na ogrzewanie nie jest łatwa do zrealizowania. Nie u wszystkich było to dotychczas stosowane – ale unijna Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej (2012/27/UE) wprowadziła powszechny obowiązek opomiarowania budynków po 31 grudnia 2016 r. Wszystkie budynki w kraju muszą odpowiadać wymogom Dyrektywy.
■ Wymagania w stosunku do instalacji centralnego ogrzewania.
- Aby wyposażyć układ grzewczy budynku w instalację systemu rozliczania kosztów ogrzewania według rzeczywistego zużycia powinny być spełnione wybrane przepisy Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. –Dz.U. Nr 75 poz. 690 ze zm.), - które stanowi:
W § 134
4. Grzejniki oraz inne urządzenia odbierające ciepło z instalacji grzewczej powinny być
zaopatrzone w regulatory dopływu ciepła.
5. W budynku zasilanym z sieci ciepłowniczej oraz w budynku z własnym (indywidualnym)
źródłem ciepła na olej opałowy, paliwo gazowe albo energię elektryczną, regulatory
dopływu ciepła do grzejników powinny działać automatycznie, w zależności od zmian
temperatury wewnętrznej w pomieszczeniach, w których są zainstalowane.
6. Urządzenia o których mowa w ust.5 powinny umożliwiać użytkownikom uzyskanie
w pomieszczeniach temperatury obliczeniowej, przy czym nie niższej niż 16oC
w pomieszczeniach o temperaturze obliczeniowej 20oC i wyższej.
7. Instalacje ogrzewcze zasilane z sieci ciepłowniczej powinny być sterowane urządzeniem do
regulacji dopływu ciepła, działającym automatycznie, odpowiednio do zmian zewnętrznych
warunków klimatycznych.
- Z kolei zagadnienia użytkowania instalacji i urządzeń systemu ogrzewczego budynku uregulowane są natomiast w innym akcie prawnym – mianowicie Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. Nr 74 poz. 836) – które stanowi:
W § 40. W okresie użytkowania instalacji i urządzeń c.o. należy zapewnić;
1/ drożność instalacji i urządzeń, zgodnie z założeniami projektu tej instalacji,
2/ utrzymywanie wymaganego stanu technicznego instalacji i urządzeń oraz właściwych
warunków ich utrzymania.
W § 41
1. W przypadku gdy instalacja centralnego ogrzewania została wyposażona w urządzenia
służące do pomiaru i rozliczeń zużycia ciepła w lokalach, właściciel tych urządzeń
powinien zapewniać okresową ich legalizację i wymianę.
2. W przypadku uszkodzenia urządzeń służących do indywidualnego rozliczania kosztów
ogrzewania lub urządzenia do pomiaru ciepła – należy niezwłocznie poinformować
jednostkę prowadzącą rozliczenia kosztów ciepła.
■ Zagrożenia dla dostawy wymaganej ilości ciepła do lokali
Poprawne rozliczenie kosztów ogrzewania zgodnie ze zużyciem w lokalach można przeprowadzić pod warunkiem, że użytkownikowi lokalu zapewniona jest dostawa ciepła do ogrzewania zgodnie z wymaganą mocą cieplną budynku. Użytkownik decyduje, czy wykorzystuje pełną dostarczaną mu moc chwilową, czy też ogranicza ilość odbieranego ciepła w granicach dopuszczalnych, godząc się na okresowe obniżenie temperatury wewnętrznej w jego lokalu. Z tego punktu widzenia, w wyniku błędów powstających
w procesie projektowania instalacji, a przede wszystkim w wyniku niestarannej eksploatacji
i samowolnych działań przy jej przebudowach mogą się pojawić następujące zagrożenia:
a/ korozja i zarastanie instalacji jej produktami
Jej główną przyczyną jest nieodpowiednia jakość wody krążącej w instalacji
i nieprzestrzeganie zasad uzupełniania ubytków tej wody.
Natomiast jej skutkiem jest powszechna korozja poszczególnych urządzeń i elementów, powodująca największe zakłócenia w pracy instalacji c.o. przez tworzenie się osadów zakłócających drożność przewodów i wzrost oporu hydraulicznego, co ogranicza przekazywanie ciepła od instalacji do użytkowników.
Kolejna przyczyna przyspieszonej korozji w instalacji c.o. to łączenie różnych metali w tym samym obiegu wodnym (nowe grzejniki mosiężne, czy aluminiowe) co powoduje powstawanie ogniw elektrochemicznych uruchamiających korozję wżerową i zakłócenie pracę elementów regulacyjnych na których ona się pojawia.
b/ rozbieżność charakterystyk cieplnych grzejników
Wymiana grzejników przez użytkowników lokali (nawet za zgodą zarządu) na grzejniki innego typu i wielkości, wykonane z innego materiału niż pozostałe grzejniki
w budynku, poza wspomnianym zagrożeniem korozją tworzy również inne zagrożenia dla poprawnej dostawy ciepła. Różne materiały grzejnika i różne typy, mają różne krzywe grzania, których praca jest często nie do pogodzenia w tym samym układzie grzejnym budynku – stąd częste zakłócenia i niedogrzewania.
c/ zagrożenia dla sprawności regulacji instalacji i dla regulacji ciepła w lokalu
Osadzająca się i przenoszona korozja jest niebezpieczna dla automatycznej regulacji, ponieważ zawory termostatyczne przy grzejnikach, zawory podpionowe, czy przetworniki przepływu w ciepłomierzach są szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenia niesione w wodzie instalacyjnej. Stąd częsta niesprawność termozaworów i przepuszczanie ciepła do grzejnika wbrew nastawie.
Nie można w tych warunkach rozliczać poprawnie zużycia ciepła w instalacji.
K. Dudziński i D. Romanowski
Stowarzyszenie ds. Rozliczania
Energii
-----------------------
Ps. Przekładamy czytelnikom fragmenty artykułu specjalistów miesięcznika „Administrator”, w których potwierdzona jest zasadność działań służb naszej spółdzielni
w zakresie utrzymywania sprawności podzespołów systemu regulacji cieplnej w budynkach.
Byliśmy zobowiązani do podjęcia pilnej wymiany starych termozaworów grzejnikowych na nowe, w sytuacji ich 20-letniego użytkowania i postępującej degradacji.
Przeprowadziliśmy, to z uwzględnieniem przepisów prawnych jakie się pojawiły w obowiązujących w kraju – warunkach technicznych, którym powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Jako licencjonowani Zarządcy nieruchomości, odpowiadający za zgodność techniczno-prawną rozwiązań w zarządzanych nieruchomościach – jesteśmy do tego zobowiązani.
Liczymy jednocześnie, że dzisiejszy materiał przybliży większości czytelników mechanizmy techniczno-prawne jakie obowiązują w tym zakresie.
Informujemy również, że w przyszłym tygodniu przedstawimy na naszej stronie gazety zbiorcze wyniki finansowe i analizy minionego sezonu grzewczego w naszej spółdzielni.
Zarząd ŻSM